ประโยชน์ของอาหารหมักต่อสุขภาวะทางสมองและการรับรู้ Health Benefits of Fermented Foods on Brain and Cognitive Function

ประโยชน์ของอาหารหมักต่อสุขภาวะทางสมองและการรับรู้
Health Benefits of Fermented Foods on Brain and Cognitive Function

By:   พัชราภรณ์ กาฬภักดี                                           
Pacharaporn Karapakdee
Researcher
Yamamori R&D Center
Pacharaporn_k@yamamoritrading.com

          “ลำไส้” มีฉายาว่าเป็น “สมองที่ 2” ของมนุษย์ เนื่องจากลำไส้สามารถทำงานและตัดสินใจได้อย่างอัตโนมัติ โดยที่ไม่ต้องให้สมองสั่งการจากระบบประสาท อีกทั้งยังสามารถสร้างสารเซโรโทนินซึ่งเป็นสารสื่อประสาทที่ส่งผลต่อการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกาย รวมถึงสุขภาพจิต ความเครียด และการควบคุมอารมณ์  

          ลำไส้เชื่อมสมอง (Gut-brain Axis) คือ การสื่อสารกันแบบสองทิศทางระหว่างระบบประสาทลำไส้ (Enteric nervous system) และระบบประสาทส่วนกลางของสมอง (Central nervous system) ซึ่งเป็นการเชื่อมโยงศูนย์กลางด้านอารมณ์และการรับรู้ของสมองเข้ากับการทำงานของลำไส้ส่วนปลาย จากความก้าวหน้าด้านการวิจัยแสดงให้เห็นว่าจุลินทรีย์ในลำไส้นั้นมีอิทธิพลต่อความสัมพันธ์ของการทำงานดังกล่าว จึงส่งผลต่อการควบคุมการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกาย เช่น ระบบภูมิคุ้มกัน ระบบย่อยอาหาร ระบบเผาผลาญ รวมถึงความเครียด โดยตัวอย่างอาหารที่ช่วยสร้างสมดุลให้จุลินทรีย์ในลำไส้ ได้แก่ อาหารหมักและน้ำส้มสายชูหมัก

อาหารหมัก: สุดยอดอาหารที่ดีต่อสุขภาพสมอง
          อาหารหมักล้วนอุดมไปด้วยโพรไบโอติกส์ ซึ่งมีความสามารถในการยับยั้งแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดโรค ส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยลดการอักเสบในร่างกาย และสามารถผลิตกรดไขมันสายสั้นที่ส่งเสริมสุขภาพตัวกั้นระหว่างเลือดกับสมอง (Blood-brain barrier) และปกป้องระบบประสาท นอกจากนี้ กรดไขมันสายสั้นยังมีอิทธิพลต่อการผลิตสารสื่อประสาท เช่น เซโรโทนิน ซึ่งมีบทบาทในการควบคุมอารมณ์ได้ ตัวอย่างของอาหารหมัก ได้แก่ โยเกิร์ต กิมจิ เทมเป มิโซะ และคอมบูชา โดยมีการศึกษาว่าการบริโภคผลิตภัณฑ์นมหมัก เช่น โยเกิร์ต เป็นประจำจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการรับรู้

คุณประโยชน์ของน้ำส้มสายชูหมัก
          จากงานวิจัย พบว่ากรดอินทรีย์ธรรมชาติในน้ำส้มสายชูหมักมีประโยชน์ต่อการปรับสมดุลความเป็นกรดด่างในร่างกาย นอกจากนี้จุลินทรีย์ตามธรรมชาติในน้ำส้มสายชูหมัก หรือเรียกว่า "ตะกอนหมักน้ำส้มสายชู" ก็มีส่วนช่วยในเรื่องการขับถ่าย รวมถึงกำจัดของเสียและสารพิษได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งยังช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันโดยรวมของร่างกายให้ดีขึ้นได้ เนื่องจากในลำไส้มีเซลล์ภูมิคุ้มกันอยู่มากกว่าร้อยละ 80 ขณะเดียวกันน้ำส้มสายชูหมักยังมีส่วนช่วยในเรื่องระบบย่อยและดูดซึมน้ำตาลได้อีกด้วย และมีรายงานล่าสุดชี้ให้เห็นว่าน้ำส้มสายชูหมักนั้นอาจมีส่วนช่วยในการรักษาโรคซึมเศร้าอีกด้วย

          The gut is often referred to as the “second brain” because the autonomic nervous system controls it without the brain's command. Additionally, it can produce serotonin, a neurotransmitter that affects the functioning of various systems in the body, including mental health, stress, and emotional regulation.

          The gut-brain axis refers to bidirectional communication between the enteric and central nervous systems, linking the brain's emotional and cognitive centers with peripheral intestinal functions. Research advancements have described that gut microbiota influences these interactions, hence affecting the control of various systems in the body, such as the immune system, digestion, metabolism, and stress. Examples of foods that help balance the gut microbiota include fermented foods and fermented vinegar.

Fermented Foods: The Good Foods for Brain Health
          Fermented foods are known for their rich profiles of probiotics, which can help suppress harmful bacteria, modulate the immune response, reduce inflammation in the body, and produce short-chain fatty acids (SCFAs), which promote the health of the blood-brain barrier and provide neuroprotective effects. Additionally, SCFAs also contribute to the biosynthesis of serotonin, which plays a crucial role in mood and emotional regulation. Examples of fermented foods include yogurt, kimchi, tempeh, miso, and kombucha. Some studies have indicated that the regular consumption of fermented dairy products, such as yogurt, is associated with improved cognitive performance.

The Advantages of Fermented Vinegar
          Scientific research has shown that the natural organic acids in fermented vinegar are beneficial in the pH balance, including the natural microorganisms in fermented vinegar called "mother of vinegar," which can also help in intestine excretion, and eliminate waste and toxins. Moreover, it effectively influences a strong overall immune system because our intestines gather more than 80% of our immune cells. Additionally, fermented vinegar also plays a role in the digestion and absorption of sugars in the digestive system. In addition, a recent report suggests vinegar may improve symptoms of depression.