การบำรุงรักษาเครื่องจักร: กุญแจสำคัญสู่การผลิตที่ราบรื่นและเต็มประสิทธิภาพ Machinery Maintenance: A Key to Efficient and Smooth Production

การบำรุงรักษาเครื่องจักร: กุญแจสำคัญสู่การผลิตที่ราบรื่นและเต็มประสิทธิภาพ
Machinery Maintenance: A Key to Efficient and Smooth Production

รศ.ดร. เกยูร ดวงอุปมา
Assoc. Prof. Keyoon Duanguppama, Ph.D.
Department of Mechanical and Mechatronic Engineering
Faculty of Engineering and Industrial Technology
Kalasin University
Keyoon.du@ksu.ac.th

รศ.ดร. นรงค์ วิชาผา
Assoc. Prof. Narong Wichapa, Ph.D.
Department of Industrial Engineering
Faculty of Engineering and Industrial Technology
Kalasin University
Narong.wi@ksu.ac.th

          กระบวนการผลิตที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัยถือเป็นหัวใจสำคัญในอุตสาหกรรมอาหาร ทั้งนี้เครื่องจักรประเภทต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเครื่องบรรจุ เครื่องตรวจสอบโลหะ หรือเครื่องฆ่าเชื้อ ล้วนมีบทบาทในการรักษาคุณภาพและความปลอดภัยของอาหาร ซึ่งเครื่องจักรเหล่านี้จำเป็นต้องได้รับการตรวจสอบและบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้มั่นใจว่าเครื่องจักรจะสามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพและลดความเสี่ยงจากการปนเปื้อนหรือการหยุดชะงักในระหว่างกระบวนการผลิต ดังนั้น การบำรุงรักษาเครื่องจักรอย่างเหมาะสมจึงไม่เพียงช่วยยืดอายุการใช้งาน แต่ยังสามารถลดต้นทุนจากการซ่อมแซมที่ไม่คาดคิดได้อีกด้วย

แนวทางการตรวจสอบเครื่องจักร

          การตรวจสอบเครื่องจักรเป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยยืนยันว่า เครื่องจักรจะสามารถทำงานได้ตามมาตรฐานที่กำหนด โดยการตรวจสอบที่เหมาะสมจะช่วยให้มั่นใจว่าเครื่องจักรจะสามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพและลดปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในระหว่างการผลิต โดยขั้นตอนของการตรวจสอบเครื่องจักร ประกอบด้วย

1. การตรวจสอบเริ่มต้น (Initial Validation) คือ การตรวจสอบเครื่องจักรใหม่หรือเครื่องจักรที่ได้รับการปรับปรุง เพื่อให้มั่นใจว่าเครื่องจักรจะสามารถทำงานได้ตามมาตรฐาน เช่น การตรวจสอบการตั้งค่าของพารามิเตอร์ที่สำคัญของเครื่องจักร เช่น ความเร็วของสายพานลำเลียงหรือการควบคุมอุณหภูมิในเครื่องฆ่าเชื้อ เป็นต้น

2. การตรวจสอบตามรอบเวลา (Periodic Validation) คือ การตรวจสอบเครื่องจักรในช่วงเวลาที่กำหนด เช่น ทุกเดือนหรือทุกปี เพื่อให้มั่นใจว่าเครื่องจักรจะยังคงทำงานได้ตามมาตรฐานเดิมและสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพตลอดการใช้งาน

3. การตรวจสอบเฉพาะเจาะจง (Specific Validation) คือ การตรวจสอบเฉพาะเจาะจงซึ่งจะเกิดขึ้นเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงของกระบวนการผลิตหรือวัตถุดิบใหม่ เช่น การเปลี่ยนแหล่งวัตถุดิบ ส่วนผสม หรือการปรับกระบวนการผลิตใหม่ เป็นต้น

 

ประโยชน์ของการตรวจสอบและบำรุงรักษาเครื่องจักร

1. เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต การบำรุงรักษาเครื่องจักรที่ดีจะช่วยให้การผลิตดำเนินไปอย่างราบรื่นและลดเวลาหยุดทำงานของเครื่องจักร (Downtime) ซึ่งจะช่วยเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนที่เกิดจากการหยุดชะงักได้

2. ลดต้นทุนด้านการซ่อมบำรุง การบำรุงรักษาเชิงป้องกันและการบำรุงรักษาเชิงคาดการณ์สามารถลดต้นทุนที่เกิดจากการซ่อมแซมเครื่องจักรที่ได้รับความเสียหายหนัก ซึ่งมักจะมีค่าใช้จ่ายสูง นอกจากนี้ การบำรุงรักษาอย่างถูกต้องยังช่วยยืดอายุการใช้งานของเครื่องจักร ตลอดจนลดค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซมและการแทนที่ของชิ้นส่วนใหม่

3. รักษามาตรฐานความปลอดภัยอาหาร การบำรุงรักษาเครื่องจักรที่เหมาะสมสามารถลดความเสี่ยงจากการปนเปื้อนในอาหาร ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์และคุณภาพของอาหาร

 

          Efficient and safe manufacturing processes are essential pillars of the food industry. To maintain consistent food quality and safety, manufacturing machinery, including packaging equipment, metal detectors, and sterilizers, requires regular inspections and maintenance. These practices enhance efficiency, reduce contamination risks, and minimize operational disruptions. Proper maintenance not only extends the operational lifespan of machinery but also lowers costs associated with unexpected repairs.

Machine Validation
          Machine validation ensures that equipment operates according to established standards, optimizing manufacturing efficiency and minimizing risks. The process involves the following steps:

1. Initial validation: conducted on new or recently repaired machines, it verifies key parameters such as conveyor speed or sterilizer temperature to ensure proper functionality.

2. Periodic validation: performed monthly or annually according to a fixed schedule, it ensures the machine maintains standardized and effective functionality throughout its lifespan.

3. Specific validation: implemented when there are changes in manufacturing processes or raw materials, such as sourcing new raw materials or modifying production processes.

Benefits of Machine Validation and Maintenance

1. Increased manufacturing efficiency: effective maintenance ensures smooth production, minimizes machine downtime and enhances productivity while reducing costs associated with disruptions.

2. Reduced maintenance costs: preventive and predictive maintenance averts severe machinery damage, significantly lowering repair expenses. Proper upkeep also extends the machinery’s lifespan, reducing the need for frequent repairs or replacements.

3. Assurance of food safety standards: adequate maintenance minimizes contamination risks, ensuring compliance with food safety standards and consistent product quality.