บทบาทของกิจกรรมทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นในระบบประกันคุณภาพของสินค้าและบริการ The Role of Laboratory Proficiency Testing (PT) to Build Confidence in the Quality Assurance System of Products and Services

By:  รัชดา เหมปฐวี
Rachada Hemapattawee
Vice President
Metrology Society of Thailand (MST)
rachadahem@gmail.com

   ในตลาดการค้าสากล ห้องปฏิบัติการที่ดำเนินการทดสอบหรือสอบเทียบนั้นมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการประกันคุณภาพของสินค้าและบริการ เนื่องจากความถูกต้องและแม่นยำของผลการทดสอบจากห้องปฏิบัติการนั้น จะสามารถสร้างความเชื่อมั่นต่อการควบคุมคุณภาพของสินค้าและบริการให้เป็นไปตามเกณฑ์การซื้อขายหรือข้อกฎหมายของประเทศคู่ค้า  ซึ่งจะช่วยลดปัญหาในการทดสอบซ้ำโดยห้องปฏิบัติการอ้างอิง ลดผลกระทบจากการปฏิเสธสินค้าที่ส่งออก และลดการกีดกันทางการค้า โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คือ การลดผลกระทบรุนแรงที่อาจเกิดขึ้นกับผู้บริโภค

   ด้วยเหตุนี้ จึงเป็นแรงผลักดันให้ห้องปฏิบัติการจำเป็นที่จะต้องผ่านการรับรองระบบงานตามมาตรฐานสากล ISO/IEC 17025:2017 General requirements for the competence of testing and calibration laboratories หรือมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม มอก.17025: ข้อกำหนดทั่วไปว่าด้วยความสามารถห้องปฏิบัติการในการดำเนินการทดสอบและ/หรือสอบเทียบ ดังนั้น ห้องปฏิบัติการจะต้องมีระบบการควบคุมคุณภาพและการสอบเทียบที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งการควบคุมคุณภาพของห้องปฏิบัติการสามารถจำแนกออกเป็น 2 ลักษณะ คือ การควบคุมคุณภาพภายในห้องปฏิบัติการและการควบคุมคุณภาพภายนอกห้องปฏิบัติการ

   The laboratories responsible for testing or calibration are significant in the global market as their results can ensure the quality assurance of goods and services. The accuracy of test results from laboratories will build confidence in quality control for the exported goods and services. It must have complied with the trading criteria or laws of trading partners. It can also reduce the problems of repeatability tests by reference laboratories, the impact of rejection of exported goods, and the trade barrier problems, especially the negative impact on consumers.

   Therefore, it is a driving force for laboratories to be accredited according to international standards ISO/IEC 17025:2017 (General requirements for the competence of testing and calibration laboratories) or Thai Industrial Standards TIS -17025. The laboratories shall have an effective quality testing and/or calibration system. The quality control of laboratories can be classified into 2 types: Internal Quality Control (IQC) and External Quality Control (EQC).