สร้างพลังชีวิตด้วยจิตวิทยาโภชนาการ: อร่อยปลดปล่อยอารมณ์ Boost Up Life Power by Nutritional Psychiatry: Yummy with Free Feeling

สร้างพลังชีวิตด้วยจิตวิทยาโภชนาการ: อร่อยปลดปล่อยอารมณ์
Boost Up Life Power by Nutritional Psychiatry: Yummy with Free Feeling

 
By:  ดรุณี อนุมะ
Darunee Anuma
Research and Development
Food Innovation and Packaging Center (FIN)                                     
Chiang Mai University
darunee.a.fin@gmail.com

ดร. พินพนิต บุญช่วย
Pinpanit Boonchuay, Ph.D.
Research and Development
Food Innovation and Packaging Center (FIN)
Chiang Mai University
fininfo.fin@gmail.com

รศ.ดร. ยุทธนา พิมลศิริผล
Assoc. Prof. Yuthana Phimolsiripol, Ph.D.
Faculty of Agro-Industry
Chiang Mai University
yuthana.p@cmu.ac.th

 

          ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาจะเห็นได้ว่าศาสตร์ของ “จิตวิทยาโภชนาการ (Nutritional psychiatry)” ที่เป็นหนึ่งในสาขาวิชาจิตวิทยา นั้นได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นการศึกษาถึงความสัมพันธ์ระหว่างโภชนาการที่มีผลต่อภาวะทางจิตใจและพฤติกรรมของมนุษย์ จากข้อพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์มากมายที่แสดงให้เห็นว่าอาหารมีผลต่อสภาวะทางอารมณ์และจิตใจ ไม่ว่าจะเป็นช่วยลดความเครียด บรรเทาอาการซึมเศร้า หรือแม้กระทั่งป้องกันภาวะสมองเสื่อม ได้แก่ ปลาและอาหารทะเล อาหารกลุ่มนี้จะช่วยบรรเทาอาการซึมเศร้า และบำรุงระบบประสาทและสมอง เนื่องจากเป็นแหล่งของไขมันดีอย่างโอเมกา 3 ที่ส่งผลดีต่อสุขภาพจิต อีกทั้งยังสามารถลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะสมองเสื่อม มีฤทธิ์ต้านภาวะซึมเศร้า และมีอิทธิพลต่อระดับของฮอร์โมนเซโรโทนิน (Serotonin) และโดปามีน (Dopamine) ดาร์กช็อกโกแลต เป็นแหล่งรวมของสารอาหารที่ช่วยบำรุงสมอง เนื่องจากโกโก้อุดมไปด้วยฟลาโวนอยด์ (Flavonoids) ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ อีกทั้งยังมีทีโอโบรมีน (Theobromine) ซึ่งมีส่วนช่วยลดความดันโลหิตและมีคุณสมบัติในการป้องกันการเสื่อมของเซลล์ประสาท รวมถึงช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดบริเวณสมองดีขึ้น ส่งผลให้มีประสิทธิภาพในการคิด ความจำ การเรียนรู้ และการตัดสินใจที่ดีขึ้น จุลินทรีย์โพรไบโอติกส์ ซึ่งเปรียบเสมือน “นายพลลับแห่งระบบภูมิคุ้มกัน” ที่คอยเฝ้าระวังและป้องกันจุลินทรีย์ชนิดไม่ดี จากงานวิจัยชี้ให้เห็นว่า โพรไบโอติกส์มีบทบาทสำคัญในการส่งสัญญาณควบคุมสารสื่อประสาทในสมอง ดังนั้น เราสามารถเสริมสร้างสุขภาพจิตที่ดีได้จากการบริโภคผลิตภัณฑ์อาหารหมัก โปรตีนคุณภาพดี โปรตีนเหล่านี้ไม่ได้เป็นเพียงสารอาหารที่ให้พลังงานและสร้างกล้ามเนื้อเท่านั้น แต่กรดอะมิโนจำเป็นอย่างไทโรซีน (Tyrosine) และทริปโตเฟน (Tryptophan) ยังมีส่วนช่วยในการสังเคราะห์ฮอร์โมนโดพามีนและเซโรโทนิน ตามลำดับ และใยอาหาร ซึ่งเป็นส่วนประกอบหลักที่พบในพืช และร่างกายไม่สามารถย่อยได้ มีส่วนช่วยในการกระตุ้นระบบขับถ่าย ลดอาการท้องผูก รวมถึงช่วยดูดซับคอเลสเตอรอลและไขมันส่วนเกินในลำไส้ จึงช่วยให้ตับและลำไส้ไม่ต้องทำงานหนัก อีกทั้งยังช่วยลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคกรดไหลย้อน ริดสีดวงทวาร และมะเร็งลำไส้ นอกจากนี้ การควบคุมปริมาณน้ำตาล และหลีกเลี่ยงอาหารที่ผ่านการแปรรูป ก็มีส่วนช่วยในการดูแลสุขภาพและสภาวะทางจิตใจเช่นกัน

          In recent years, the science of nutritional psychiatry, a branch of psychology, has gained significant attention. It studies the relationship between nutrition and its effects on mental health and human behavior. Numerous scientific findings have shown that food impacts emotional and mental states, from reducing stress and alleviating depression to even preventing dementia include: Fish and seafood can help alleviate depression and nourish the nervous system and brain because they are rich sources of healthy fats, particularly omega-3 fatty acids, which benefit mental health. Additionally, they may reduce the risk of dementia, have antidepressant effects, and influence serotonin and dopamine levels. Dark chocolate is a rich source of nutrients that support brain health. Cocoa is abundant in flavonoids, which are antioxidants that help reduce the risk of heart disease. It also contains theobromine, which helps lower blood pressure and has neuroprotective properties that prevent neuron degeneration, as well as improving blood flow to the brain. This leads to enhanced cognitive functions like memory, learning, and decision-making. Probiotic microorganisms are like the “hidden generals of the immune system,” constantly monitoring and protecting against harmful microorganisms. Probiotics are also linked to mental health, as research shows they play a crucial role in signaling neurotransmitters in the brain. Therefore, we can enhance mental well-being by consuming fermented food products. High-quality proteins: These proteins not only provide energy and build muscles but also contain essential amino acids like tyrosine and tryptophan, which aid in the synthesis of dopamine and serotonin hormones, respectively. Dietary fiber is a vital nutrient that should not be overlooked. Fiber is primarily found in plants and cannot be digested by the body. It aids digestion, reduces constipation, and absorbs excess cholesterol and fats in the intestines, thus easing the load on the liver and intestines. Fiber also lowers the risk of gastric fluid reflux, hemorrhoids, and colon cancer. Furthermore, sugar intake control and avoiding processed foods also play a role in maintaining overall health and mental well-being.